صفر تا 100 حمام کردن گربه‌ها بدون دردسر
امروز قصد دارم تجربیات و تحقیقاتم درمورد حمام کردن گربه‌ها را با شما به اشتراک بگذارم. پس همراه من باشید تا حمام گربه را به تجربه‌ای خوشایند و دلنشین برای خودتان و گربه‌هایتان تبدیل کنید.
قبل از شروع، باید بگویم که من از دوران کودکی تا به امروز سرپرست پت‌های مختلفی بوده‌ام و هستم و هربار سعی می‌کنم عمیق‌تر به دنیای حیوانات نگاه بیاندازم و آگاهانه‌تر با پت‌ها برخورد کنم. درحال‌حاضر، من سرپرست دو گربه هستم که با وجود دوقلو بودن: شخصیت‌ها و روحیات بسیار متفاوتی دارند. پس در این مقاله علاوه‌بر تحقیقات علمی، تجربیات شخصی خودم را هم با شما به اشتراک خواهم گذاشت. بهتر است شما هم با گذاشتن اندکی وقت و حوصله، آگاهانه‌تر و دلسوزانه‌تر با حیوانات خانگی خود برخورد کنید.
آیا گربه‌ها به حمام نیاز دارند؟
حتما به‌عنوان سرپرست یک گربه بعد از دیدن مقاومت‌های بسیار زیاد آن‌ها برای حمام کردن، بارها این سوال در ذهنتان شکل گرفته‌است که آیا واقعا گربه‌ها به حمام نیاز دارند؟
اگر از دامپزشک‌ها سوال بپرسید یا سری به مقالات علمی بزنید تاحدودی متوجه خواهید شد که گربه‌ها یکی از وسواسی‌ترین و تمیزترین موجودات روی زمین بوده که در روز چندین ساعت مشغول نظافت تمامی قسمت‌های بدنشان هستند. بااین‌حال، وقتی هم‌زیستی با حیوانات را تجربه می‌کنید، دوست دارید تاحدودی آن‌ها را با شرایط و قواعد زندگی خودتان مطابقت دهید.
امروز صحبت ما درمورد گربه‌های خانگیست. از آنجایی که گربه‌ها قلمروطلب هستند و اگر از محدوده‌ی قلمرویی که برای خودشان تعیین کرده‌اند به‌زور یا ناگهانی خارج شوند، به‌شدت دچار ترس و استرس می‌شوند؛ سرپرست‌های گربه‌ها، زیاد آن‌ها را به بیرون از محیط خانه نمی‌برند. از این‌رو می‌توان گفت که علاوه‌بر تمیزی ذاتی گربه، نحوه‌ی زندگی یک گربه‌ی خانگی نیز باعث شده که کمتر دچار کثیفی و آلودگی شود و به‌نسبت سگ‌ها به حمام کمتری نیاز داشته باشد. با وجود تمامی این شرایط، باز هم برای سلامتی پوست و موی گربه‌تان لازم است هرازگاهی او را به حمام ببرید. البته این را در نظر داشته باشید که در شرایط یا بیماری‌های خاص ممکن است این حمام کردن‌ها به‌کل ممنوع باشد که این موضوع باید از طرف پزشک مخصوص گربه‌ی شما تایید شود.
مواردی از قبیل:
- تماس پوست و موی گربه با خاکی که در آن ادرار و مدفوع می‌کند؛
- راه رفتن، نشستن و خوابیدن در سطوحی که مکرر تمیز و ضدعفونی نشده‌است؛
- وجود حشرات موذی در محیط زندگی که ممکن است سبب گزش و آسیب دیدن پوست پِت شما شوند؛
- استفراغ کردن و بالا آوردن مو یا غذا؛
- دست‌های آلوده‌ی شما یا دیگران که بدون رعایت کردن نکات بهداشتی گربه‌تان را موردنوازش قرار می‌دهند؛
- بیماری‌های قارچی و عفونی که ممکن است دامن‌گیر گربه‌ی شما شود.
همه‌وهمه باعث می‌شود که بگوییم گربه‌ها نیاز به حمام و شستشو دارند.
هر چندوقت یک بار گربه‌ها به حمام نیاز دارند؟
به‌صورت‌کلی، گربه‌ها نیاز به حمام‌های زودبه‌زود، روزانه یا هفتگی ندارند؛ مگر در موارد خاص که دچار بیماری‌های قارچی و عفونی شده باشند و برای انجام روند درمان نیاز به حمام‌های درمانی داشته باشند. اگر بخواهیم درمورد یک گربه‌ی سالم که در محیط خانه زندگی می‌کند صحبت کنیم، معمولا توصیه می‌شود که بیشتر از سالی ۶ بار گربه‌ها را حمام نکنید. حمام کردن‌های مدام گربه علاوه‌بر این‌که باعث مشکلاتی مثل خشکی پوست یا حتی تشدید ریزش موهای آن‌ها می‌شود، ممکن است از نظر روحی نیز به آن‌ها آسیب برساند و دچار افسردگی، پرخاشگری یا بی‌اعتمادی شوند.
اگر گربه‌ی شما هم مثل بچه‌های من جزو دسته‌ی گربه‌های ایزوله است که خارج از محیط خانه رفت‌وآمدی ندارد، می‌توانید این حمام کردن را به سالی ۲ یا نهایت ۳ بار نیز کاهش دهید تا محیط خانه و حمام برای او اضطراب‌آور و ناراحت‌کننده نباشد.
جایگزین دیگری به‌جای حمام کردن برای گربه‌ها وجود دارد؟
اول از همه باید بدانید که به‌طورکلی هیچ جایگزین صددرصدی برای حمام وجود ندارد اما اگر گربه‌ی شما جزو دسته‌ی گربه‌های ایزوله است که با محیط بیرون ارتباط زیادی ندارد، می‌توانیم به‌جای حمام کردن‌های پی‌درپی از سایر روش‌های جایگزین استفاده کنیم. برخی از این روش‌ها عبارتند از:
- استفاده از دستمال‌های بهداشتی و نم‌دار و تمیز کردن صورت، گوش‌ها، پنجه‌ها و مقعد گربه با آن؛
- استفاده از برس‌های مخزن‌دار که با بخار ایجاد شده از ریختن آب در مخزن آن، هم می‌توانید تمام سطح بدن گربه‌ی خود را برس بکشید و هم موهای مُرده را از سطح پوستش بردارید و هم با ریختن کمی شوینده‌ی مخصوص پت، بدن او را تمیز کنید.
گام‌به‌گام حمام کردن گربه‌ها
حال که با نیاز گربه به حمام و دیگر مطالب آشنا شدید؛ بهتر است بدانید که چطور گربه‌ی خود را حمام کنید. این مراحل به‌ترتیب عبارتند از:
خوشایندسازی حمام:
اولین اقدام، خوشایندسازی محیط حمام است. یعنی به‌جای استفاده از اهرم زور و اجبار برای بردن گربه‌ی خود به حمام، کاری کنید که با رضایت داخل حمام بیاید. معمولا گربه‌ها از محیط‌هایی مثل حمام بیزارند. حال چطور می‌توانیم این محیط را برای آن‌ها خوشایند کنیم؟ در این بخش تجربیات شخصی خودم را با شما به اشتراک می‌گذارم:
- قبل از هر چیز، سعی کنید درب حمام خود را همیشه باز بگذارید تا مانند سایر قسمت‌های منزل، گربه‌تان در طول شبانه‌روز به آنجا تردد کنند و با بوییدن و کشف جزئیات آن، حمام را نیز بخشی از قلمروی زندگی خود بداند و از آن به‌عنوان یک محیط ناشناخته و استرس‌زا دوری نکند.
- حدالامکان با گربه‌ی خود در محیط حمام بازی کنید. مثلا اگر علاقه به توپ‌بازی، طناب‌بازی یا هر بازی دیگری دارد، سعی کنید حداقل روزی یک بار این بازی را در حمام با او انجام دهید.
- اجازه‌ی «قطره‌بازی» داخل حمام را به پت خود بدهید. اصطلاح «قطره‌بازی» واژه‌ایست که خودم برای بازی بچه‌ها اختراع کردم. به‌صورتی که اجازه می‌دهم در طول شبانه‌روز، یک ساعت با آب بازی کنند. اما چطور؟ شیر آب داخل حمام را بسیار کم‌فشار باز می‌کنم تا آب به‌صورت قطره‌ای از آن بریزد، گربه‌ها به صدا، حرکت و جاری شدن قطرات آب علاقه دارند و دوست دارند قطرات آب را با دست خود بگیرند و مسیر حرکت آب را دنبال کنند. این کار باعث می‌شود تا از ترس و استرس آن‌ها هنگام برخورد با آب کاسته شود.
- ترجیحا لگنی آب داخل حمام بگذارید و از اسباب‌بازی‌های متحرک داخل آن برای سرگرم کردن گربه‌تان در طول روز استفاده کنید.
- اگر امکانش را دارید، هنگامی که حمام می‌کنید اجازه دهید درب حمام نیمه‌باز بماند و گربه‌ی شما بتواند شما را تماشا کند و از امنیت شما مطمئن شود و این حس به او دست ندهد که جان شما در یک محیط دربسته که آب فراوان هم دارد در خطر است. همین کار سبب ایجاد آرامش بیشتری برای او می‌شود و حتی اگر گربه‌ی شما تمایل نشان داد که حین استحمامتان داخل حمام شود، مانعش نشوید؛ اما او را خیس نکنید و به‌زور نگیرید که باعث می‌شود ترس و اضطرابش بیشتر شود. اجازه دهید خودش تصمیم بگیرد که کجا برود و کی از حمام خارج شود.
- هر بار که گربه‌ی شما حین استحمامتان علاقه‌ای به وارد شدن در حمام و ماندن در این محیط نشان داد؛ با دادن بستنی، غذا یا تشویقی موردعلاقه‌اش، کار او را تحسین کنید تا بیشتر تمایل به ورود و ماندن در حمام داشته باشد.
- آشنا کردن گربه با ابزار و لوازم حمام از جمله دیگر موارد مهمیست که باید آهسته و با صبر انجام شود. یکی از لوازمی که گربه‌ها به‌شدت از آن وحشت دارند، سشوار است. سعی کنید با استفاده‌های مکرر از آن، صدای سشوار را برای گربه‌تان عادی‌سازی کنید و بعد کم‌کم او را با شسوار دوست کنید تا وحشتش از این دشمن فرضی به‌مرور کاسته شود.
تمامی این مراحل ممکن است ماه‌ها طول بکشد تا روی گربه‌ی شما تاثیر بگذارد پس توقع جادو نداشته باشید که بتوانید یک روزه یا یک هفته‌ای گربه‌ی خود را با محیط حمام آشنا و دوست کنید. سرپرست یک گربه بودن نیاز به صبر و مداومت در تشویق او دارد.
آماده‌سازی گربه:
گام بعدی آماده‌سازی گربه قبل از حمام است. اول از همه، بهتر است قبل از حمام کردن گربه‌تان برای جلوگیری از هرگونه آسیب احتمالی، ناخن‌های او را کوتاه کنید. اگر ناخن‌گیر مخصوص دارید و می‌دانید که چگونه و از چه بخشی ناخن دلبندتان را کوتاه کنید تا آسیبی به او نرسد، می‌توانید در منزل این کار را انجام دهید. درغیراین‌صورت اکیدا پیشنهاد می‌کنم که در کلینیک‌ها یا مراکز تخصصی پت‌ها این کار را انجام دهید. نکته‌ای که باید توجه داشته باشید این است که دقیقا در همان روز و ساعتی که قصد دارید گربه‌تان را به حمام ببرید، ناخن‌های او را کوتاه نکنید!! این کار باعث افزایش استرس، از دست دادن اعتماد به شما، پرخاش و حتی افسردگی گربه‌ی شما می‌شود. پیشنهاد می‌کنم که حداقل ۲ الی ۳ روز قبل این کار را انجام دهید تا گربه با شرایط جدید سازگار شود و آرامش از دست‌رفته‌ی خود را بازیابد.
بهتر است روز قبل از حمام، داخل گوش‌های گربه‌تان را با دستمالی بهداشتی به‌آرامی تمیز کنید. حتی می‌توانید چشم‌ها، روی بینی و صورت او را نیز با دستمالی نیمه‌مرطوب تمیز کنید تا در حمام نیاز به شستشوی زیادی نداشته باشد.
اگر نژاد گربه‌ی شما در دسته‌ی گربه‌های long hair یا موبلند قرار داشته که نیاز به اصطلاح و برس‌کشی برای باز کردن گره‌های مو دارد، بهتر است چند روز قبل از حمام، گربه‌تان را اصطلاح کنید و یا چند ساعت قبل از آن موهایش را برس بکشید تا گره‌های احتمالی باز شوند.
مرحله‌ی بعدی تخلیه‌ی انرژی گربه‌ی شماست. حتما قبل از حمام کردن، با گربه‌ی خود بازی‌های تحرکی داشته باشید. به‌طوری‌که تمامی هیجان و انرژی او را تخلیه کنید تا خسته و آرام شود و در حمام انرژی‌ای برای مقابله و فرار نداشته باشد. این مرحله می‌تواند تاثیر به‌سزایی در حمامی آرام و بی‌دردسر داشته باشد.
بهترین زمان برای حمام کردن گربه، بعد از رعایت نکات فوق، تایمی است که گربه‌ی شما غذا خورده و سیر است. بعد از انجام دادن تمامی موارد، وقت حمام کردن این موجود زیبای دوست‌داشتنی است.
حمام کردن گربه:
قبل از هر چیز، سعی کنید تمامی لوازم موردنیاز حمام را در دسترس خود قرار دهید. از حوله گرفته تا لیف، شامپو، برس، تشویقی، اسباب‌بازی و…
دمای آب را تنظیم کنید. دمای آب باید معتدل باشد، نه خیلی داغ و نه خیلی سرد و بهتر است حین شستشوی گربه، شیر آب مدام باز نباشد چرا که شنیدن صدای آب باعث ایجاد استرس در پت شما می‌شود.
بهتر است برای شروع کار گربه را با «قطره‌بازی» و اسباب‌بازی‌های محبوبش در حمام سرگرم کنید و خودتان هم در کنارش حضور داشته باشید. رفته‌رفته و به‌مرور، فشار آب را کمی بیشتر کنید و دستانتان را خیس کنید و قطرات باران‌مانند را روی بدن گربه‌تان بچکانید. حواستان باشد با سر و صورت او شوخی نکنید!!
بعد با برس مرطوب (یا ترجیحا برس‌های مخزن‌داری که تولید بخار می‌کنند) روی بدن و موهای گربه‌تان بکشید. اگر این کار هم‌زمان با دادن تشویقی باشد، بسیار بهتر و لذت‌بخش‌تر خواهد بود.
برای این‌که گوش‌ها، بینی و صورت گربه‌تان خیس نشود می‌توانید از یک کلاه الیزابت استفاده کنید تا آب روی صورت او نریزد.
بعد از این‌که موهای فرزندتان مرطوب شد می‌توانید با لیف و شامپوی مخصوصش تمام قسمت‌های بدن او را بشویید. فراموش نکنید که هرچه کمتر از آب استفاده کنید، پت شما آرامش بیشتری خواهد داشت.
بهتر است حین استحمام کردن گربه از یک نیروی کمکی استفاده کنید. یعنی علاوه‌بر خودتان، فرد دیگری هم در حمام حضور داشته باشد تا حین شستشو، بتواند گربه‌تان را با تشویقی یا بازی سرگرم کند. حتی اگر رفتار گربه از کنترلتان خارج شد، بتواند به شما در گرفتن و نگه‌داشتن او کمک کند.
حین آب‌کشی گربه، دقت کنید که از گردن به پایین آب بریزید و صورتش را نشویید. رفتن آب داخل گوش، بینی، چشم یا دهان گربه‌تان تجربه‌ای بسیار آزاردهنده برای او خواهد بود. اگر صورت گربه‌ی شما چندان کثیف نیست، پیشنهاد من به شما این است که با همان دستمال مرطوب این بخش را تمیز کنید. اما اگر واقعا نیاز به شستشو دارد، این کار را بسیار سریع انجام دهید و هنگام آب‌کشی، گوش‌های او را به‌سمت پایین نگه دارید تا آب به داخلشان نفوذ پیدا نکند.
حمام کردن گربه‌تان باید بسیار سریع و کوتاه باشد. حمام طولانی او را کلافه و عصبی می‌کند.
کارهایی که نیاز است بعد از حمام کردن گربه انجام دهیم:
بعد از آب‌کشی و شستشوی کامل گربه، او را با حوله‌ی مخصوص خودش کامل خشک کنید تا نیاز به استفاده‌ی طولانی‌مدت از سشوار نداشته باشید.
درنهایت، با سشوار و برس‌کشی، موها و بدن او را خشک کنید. نیاز نیست این کار را طولانی‌مدت انجام دهید و موجب آزردگی خاطر او شوید. دمای سشوار را بالا نبرید و ترجیحا روی دمای ملایم بگذارید و هم‌زمان با سشوار، موهای گربه‌ی خود را برس بکشید. در این مرحله نیز بهتر است از یک نفر دیگر کمک بگیرید و با دادن تشویقی گربه‌ی خود را آرام کنید.
اگر گربه‌ی شما ترس زیادی از سشوار دارد و فرار می‌کند. سعی کنید بعد از خشک کردنش با حوله، او را در اتاقی که از قبل گرم کرده‌اید قرار دهید تا در جریان هوای سرد قرار نگرفته و مریض نشود و اجازه دهید خودش با لیسیدن موهایش، بدنش را خشک کند.
اگر حین شستشو احساس کردید که آب داخل گوش گربه‌تان رفته‌است، حتما با یک پنبه یا گوش‌پاک‌کن گوش‌های او را خشک کنید.
پس از اتمام حمام، به‌احتمال زیاد نور چشمی‌تان با دلخوری از شما دور می‌شود و ممکن است ساعت‌ها یا حتی یک روز این دلخوری ادامه پیدا کند. سعی کنید او را برای مدتی به حال خویش رها کنید و با اصرار به نزدیک شدن به او، استرس و فشار عصبی‌اش را چندین برابر نکنید. اما نگران نباشید، با دادن تشویقی و نوازش کردنش، می‌توانید اعتماد دوباره‌ی او را جلب کنید.
سخن آخر
باز هم تاکید می‌کنم از حمام کردن‌های مداوم و هر روزه و هر هفته‌ی گربه‌ی خود بپرهیزید و قبل از هر چیز سعی کنید نیازهای گربه‌تان را بشناسید و محیط را برای او خوشایندسازی کنید. درنهایت، اگر گربه‌ی شما جزو دسته گربه‌های بسیار عصبی و پرخاشگر است که با گذشت ماه‌ها و شاید سال‌ها تلاش نتوانستید حمام را به محیطی خوشایند برای او تبدیل کنید، بهتر است برای استحمام‌های دوره‌ای او از یک متخصص کمک بگیرید و حمام کردن او را به افراد و مراکز تخصصی این امر بسپارید.
آیا این نوشته برایتان مفید بود؟
